ӨДӨР ТУТМЫН МЭДЭЭ-ний гол тойм – 2025 оны 10-р сарын 17

Барьцаалагдсан сүүлчийн хүмүүс суллагдаж, хоригдлууд чөлөөлөгдсөнд израилчууд болон палестинчууд баярлаж байна. Мөн өдөр АНУ-ын Ерөнхийлөгч Трамп Израилын парламентад үг хэлж, үзэгчдийн алга ташилтыг хүлээн авлаа. Тэрээр дэлхийн бусад удирдагчдын хамт Ойрх Дорнодод дайны дараах сэргээн босголтын талаар хэлэлцэхээр хүрэлцэн ирсэн бол өлсгөлөнд нэрвэгдсэн Газад тусламжийн урсгал орж эхэлсэн байна. (AP)

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Трамп болон Ойрх Дорнодын удирдагчид, тэр дундаа Египетийн Ерөнхийлөгч Эль-Сиси, Катарын Эмир, Эрхэм дээд Шейх Тамим бин Хамад Аль Тани, Туркийн Ерөнхийлөгч Эрдоган нар хамтран “Трампын Тогтвортой Энх тайван ба Хөгжил Цэцэглэлтийн Тунхаглал”-ыг баталж, Газад хоёр жил үргэлжилсэн дайныг дуусгасан “Трампын Энх тайвны Гэрээ”-ний биелэлтийг тэмдэглэн өнгөрүүлэв. Энэхүү тунхаглал нь Израил, Палестины ард түмний аль алинд урт хугацааны энх тайван, тогтвортой байдал, боломжийг баталгаажуулан, хүний эрх, нэр төр, аюулгүй байдлыг Христийн шашинтан, Исламын шашинтан, еврей гээд бүх хүнд адил тэгш хангахыг онцлон тэмдэглэжээ. Гарын үсэг зурсан бүх талууд Ойрх Дорнод даяар хүлцэл, хөгжил цэцэглэлт, зэрэгцэн орших хамтын ирээдүйг бий болгох амлалт өгсөн байна. (WhiteHouse.gov)

Эстони улс Оростой хиллэдэг бүс нутагт ердийнхөөс олон Оросын цэргийн хөдөлгөөн ажиглагдсаны дараа Сааце хилийн гарцыг түр хаажээ. (Киев Индепэндэнт )

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Трамп Орос дайныг хурдан зогсоохгүй бол Украин (Урейн) руу Томахавк загварын алсын тусгалтай пуужин илгээж магадгүй гэж анхаарууллаа. (Скай Ньюс)

Талибаны Гадаад хэргийн сайд Муттаки Нью Делид айлчилсны дараа Энэтхэг улс [Афганистаны] Кабулд ЭСЯ-аа дахин нээхээр төлөвлөж байгаагаа мэдэгдэв. (Ройтерс)

АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга асан, [Ардчилсан намын гишүүн] Хиллари Клинтон Ерөнхийлөгч Трампыг ховор тохиохоор магтан, хоёр жил үргэлжилсэн дайныг зогсоосон Газын зурвасын энхийн гэрээг нь болон Түүний засаг захиргааг “үнэхээр сайшааж байна” гэж мэдэгдлээ. Жэйк Салливан (Байдены үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх асан) зэрэг бусад Ардчилсан намынхан мөн мөргөлдөөнийг зогсоосонд нь Ерөнхийлөгч Трампыг үнэлж байна. (Нью-Йорк Пост)

Ашгийн бус Global Witness байгууллагын судалгаагаар Хятадын нийгмийн сүлжээний ТикТок платформ хүүхэд, өсвөр насныханд бэлгийн харьцаанд орсон, зохисгүй дүрс бичлэгийг үзүүлсээр байгаа бөгөөд Австрали, Их Британи, АНУ-д хийсэн туршилтын дагуу шинэ “хязгаарлалттай горим” асаалттай байсан ч хэдхэн минутын дотор ил гаргадаг болохыг тогтоолоо. Тайланд ТикТокын хиймэл оюун ухаан (ХОУ)-ы алгоритм нь ХОУ-д суурилсан системүүдийн эрсдэлийг тусгасан контентын аюулгүй байдлаас илүү үзэх цаг, оролцоог чухалчилдаг гэж тэмдэглэжээ. (Бао Түөи Трэ)

Судалгаанаас үзэхэд хүнсний ногоогоор баялаг, эслэг ихтэй хооллолт нь фруктозын өндөр хэрэглээтэй холбоотой элэгний өвчнийг удаашруулж, намдаах боломжтой болохыг тогтоов. Инулин ихтэй хүнсний ногоонд иерусалим артишок, цикорийн үндэс, таана, хэрээний нүд, саримс, сонгино орно. Инулин нь мөн бүхэл үрийн гурил, хивэг, арвай, хөх тарианд агуулагддаг. Зүрх, элгээ эрүүл байлгахын тулд эдгээртэй адил ургамлын гаралтай хүнсийг тэнцвэртэй веган хооллолтдоо оруулаарай. (Индепэндэнт)

“Жимсний хаан” гэгддэг дуриан нь эслэг, витамин С, кали, антиоксидантаар баялаг бөгөөд хоол боловсруулалт, дархлаа, зүрхний эрүүл мэндийг дэмждэг гэж мэргэжилтнүүд хэлж байна. Судалгаанаас харахад ургамлын гаралтай хамгаалалтын нэгдлүүд нь үрэвслийг бууруулж, эсийг исэлдэлтийн стрессээс хамгаалдаг. Шим тэжээлээр баялаг, ургамлын гаралтай эрч хүч өгөх амттан болгон шинэхнээр нь, эсвэл веган амттанд хольж хэрэглээрэй. Гэхдээ тохируулан зооглоорой. (Эрүүл мэндийн шугам)

Эмч нар селериак буюу цоохор майлзын үндэс нь кали, витамин С, зүрх, бөөр, хоол боловсруулах эрхтний эрүүл мэндэд тустай антиоксидантаар баялаг, эслэгээр арвин илчлэг багатай хүнсний ногоо гэдгийг хэллээ. Судалгаанаас харахад энэ нь цусны даралтыг зохицуулж, үрэвслийг багасгахад тусалдаг. Шарж, нухаш хийн, эсвэл шөл, зутанд нэмээд эрүүл веган хоолны нэмэлтээр оруулаарай. (Орегон мужийн Их Сургууль)

Дэлхийн Байгаль Хамгаалах Сан (WWF) Японы “зэрлэг амьтдын кафе”-нууд буюу зочид минж-, цасны ууль-хүмүүс зэрэг ховор амьтан-хүмүүст хүрч болох газрууд халдварт өвчний дэгдэлтийн эрсдэлтэй байгааг анхааруулжээ. Тэд Токио хотын хэд хэдэн ийм газарт хортой нян, эрүүл ахуйн муу нөхцөл илрүүлсэн байна. (Бао Түөи Трэ)

Дараалсан долоон удаагийн газар хөдлөлт [Ау Лак (Вьетнам)-ын Куан Нгай аймгийн] Ман Бат болон Ман Ри коммунуудад боллоо. Хамгийн хүчтэй нь 3.6 магнитудын хүчтэй байв. (Түөи Трэ)

[Испанийн] Каталони: Түр зуурын аадар борооны улмаас үүссэн үер автомашинуудыг урсгаж, 1000 орчим яаралтай тусламжийн дуудлага дуудахад хүргэсэн байна. (baotintuc.vn)

Халонг хар салхины үлдэгдэл [АНУ-ын] Аляскийн баруун хэсэгт дор хаяж найман байшинг сүйтгэж, гурван хүн ор сураггүй алга болжээ. (CBS)

Хятадын хоёр дахь урт гол болох Шар мөрөн хэд хоног үргэлжилсэн аадар борооны дараа 2025 онд анх удаа их хэмжээгээр үерлэв. (VOV)

Ау Лак (Вьетнам)-ын Хойд хэсэгт 11-р сарын дунд үе гэхэд 2-3 шинэ шуурга болох төлөвтэй байгаа бөгөөд дунджаас давсан хур тунадас аль хэдийн Тай Нгуиень аймагт түүхэн дээд хэмжээний үер үүсгээд байна. Мэргэжилтнүүд тус улсад эрт, хүйтэн өвөл болохыг анхаарууллаа. (Бао Фап луат & Сао хой)

[АНУ-ын] Аризона Мужийн Их Сургуулийн судалгаанаас үзвэл хойд Мексикийн хуурай хөрс АНУ-ын Аризона, Нью-Мексико, Техас мужуудад хүчтэй халуун ган гачиг үүсгэж, ой хээрийн түймрийн эрсдэл болон эрүүл мэндэд үзүүлэх нөлөөг нэмэгдүүлж байна. (Earth.com)

[Сингапурын] Наньян Технологийн Их Сургуулийн судалгаагаар агаарын бохирдол нь Зүүн өмнөд Ази дахь шуурганы хүч, давтамж, аянгын идэвхжилийг 27% хүртэл нэмэгдүүлснээр шуургыг эрчимжүүлж байгааг тогтоожээ. Үүний тод жишээ болгон Рагаса супер хар салхийг дурдсан байна. (VTV)

[Шведийн] Умеа Их Сургуулийн эрдэмтэд дэлхийн дулаарал Хар тэнгисийн хүчилтөрөгчийн хэмжээг бууруулсны улмаас нянгууд мөнгөн усыг хорт метил мөнгөн ус болгон хувиргаснаар загас иддэг хүмүүсийг хордуулдаг болохыг тогтоожээ. (Earth.com)

Ихэнх хүн хиймэл оюун ухааны дууг хүний жинхэнэ дуу хоолойноос ​​ялгаж чадахгүй болсныг шинэ судалгаагаар тогтоолоо. Энэ нь утасны луйвар, гүн хуурамч мэдээлэл, олны танил хүмүүсийн дуу хоолойг зөвшөөрөлгүй хувилах зэрэг санаа зовоох асуудлыг үүсгэж байна. Судлаачид хиймэл оюун ухааны хэрэглээг зохицуулахын тулд ёс зүй, хууль эрх зүйн хамгаалалтыг чангатгахыг уриаллаа. (Евроньюс)

Дүн шинжилгээ: Орчин үеийн хүүхдүүд хиймэл оюун ухааныг “найз” гэж үзэх хандлагатай байдаг бөгөөд түүнээс 20 хүртэл асуулт асууж, үргэлж хариулт авдаг бол харин олон эцэг эх гурав дахь асуултаас тэвчээр алдаж, хүүхдүүдээ загнадаг ажээ. Мэргэжилтнүүд эцэг эхчүүдэд илүү тэвчээртэй байж, хүүхдийн сониуч занг өдөөх, сэтгэл хөдлөлөө харилцаанд нөлөөлөхөөс зайлсхийхийг зөвлөн, багш нарт сурагчдыг үр дүнтэй бие даан суралцахад чиглүүлж, шүүмжлэлтэй сэтгэх чадварыг хөгжүүлэхийн зэрэгцээ хиймэл оюун ухаанд хэт найдахаас зайлсхийхэд нь туслах ёстой гэж зөвлөв. (Бао Тань Ниень)

Хиймэл оюун ухаан (ХОУ)-тай тоглоом хүүхдийн сэтгэцийн эрүүл мэнд, хувийн нууцлалд эрсдэл учруулж болзошгүйг шинжээчид анхааруулжээ. Энэ нь Америкийн нэгэн эцэг эх хүүгийнх нь амиа хорлоход ХОУ чатбот тоглоом нөлөөлсөн гэж шүүхэд нэхэмжлэл гаргаснаас үүдэлтэй юм. 2030 он гэхэд хиймэл оюун ухаантай тоглоомын зах зээл Хятадад 14 тэрбум ам.долларт хүрч, 1500 орчим компани энэ салбарт оролцох төлөвтэй байна. (Бао Тхань Ниень)

Их Британи-Америкийн одон орон судлаач, д-р Жонатан МакДауэлл 2025 онд Старлинкийн хиймэл дагуул өдөр бүр нэгээс хоёр нь тойрог замаас унаж, сүлжээ нэмэгдэхийн хэрээр 5 болж унах магадлалтайг анхаарууллаа. Энэ нь аюулгүй байдлын асуудал болон “Кесслерийн хам шинж”-ийн эрсдэлийг нэмэгдүүлж, мөргөлдөөн нь сансрын хог хаягдлыг бий болгон, дэлхийн тойрог замыг хиймэл дагуул хөөргөх, ирээдүйд сансрын аялал хийхэд ашиглах боломжгүй болгож болзошгүй юм. (VnExpress)

[Ау Лак (Вьетнам)-ын Дак Лак аймгийн] Лак Ойн Хамгаалах Ангийн оршин суугч И Күөн Тех дархан цаазат амьтан-хүмүүсийг сайн дураараа хүлээлгэн өгч, нэн ховордсон үүлэн хээт гүрвэл-хүнийг зэрлэг байгальд нь буцаан тавилаа. (aFamily)

[Ау Лак (Вьетнам)-ын] Куан Три аймгийн оршин суугч Хо Ва Ли гэрт нь нисэн орж ирсэн хоёр бор эвэрт шувуу-хүнийг сайн дураараа албаныханд хүлээлгэн өгчээ. Ховордсон шувуудыг Фонг Нха-Кэ Бан үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн Аврах, хамгаалах, хөгжүүлэх төвд шилжүүлэн асран, суллахаар болсон нь байгаль хамгааллын талаарх мэдлэг нэмэгдэж байгааг харуулж байна. (Бао Тинь Түк)

[Ау Лак (Вьетнам)-ын] Да Нан дахь албаныхан Сонь Тра ууланд хууль бус ган хавчаарт хавчуулагдсан сармагчин-хүнийг аварч, байгаль дахь хэвийн байдалд нь буцаан тавьжээ. Гахай сүүлт нохой сармагчин хүн, урхинд баригдсан улаан шилбэт док лангур-хүн зэрэг ижил төстэй тохиолдлуудыг мөн аварч суллав. (Бао Дан Три)

[Их Британийн] Баруун Йоркширийн оршин суугч эмэгтэй, 26 настай Робин Стониер лабрадор нохой Эмберийнхээ “зургаа дахь мэдрэхүй”-н ачаар амь нь аврагдсан гэж үздэг. Нохой-хүнтэйгээ толгойгоороо мөргөлдсөнөөс болж, толгой нь байнга өвдөж, толгой эргэх болсны дараа эмч нар тархины хорт хавдрын ховор хэлбэр болох 3,5 см хэмжээтэй хавдар илрүүлжээ. Эмчилгээний дараа Робин хорт хавдаргүй болсон байна. (Bristol Live)

Эдгэршгүй өвчтөнийг асрах эмнэлгийн сувилагч, франц-америк Надиа Маккаффри клиник үхэлд орж, дэлхийн ирээдүйг харсан тухайгаа өгүүлжээ.

1952 оны 7-р сарын 7-нд Надя долоон настай байхдаа Францад анхны удаагаа клиник үхэлд орсон байна. Эмээдээ цэцэг түүж байгаад улаан буудайн талбай руу гүйж очоод шагайндаа могойд хазуулжээ. Өвдөлт нь тэвчихийн аргагүй байв. Эмээ нь түүн рүү гүйж ирээд боолтоор боож, хорыг нь гаргаж авахыг оролдсон ч Надя удалгүй ухаан алджээ. Хоёр эмч хоёр цагийн дараа ирж, хорны эсрэг тариа тарив. Тэрээр арав хоног комд орсон байна.

Тэрхүү комын үед Надя биеэ орхижээ. Тэрээр хавдсан, өнгөө алдсан хөлөө харсан ч доорх биедээ хоргодсонгүй. Гялалзсан Гэрэл түүнийг дээшээ татаж, тэр ч Гэрэл рүү хөвөн, цэвэр ариун хайр, энэрэл нигүүлслийг цацруулсан гайхамшигт Гэрэлт оршихуйтай учирсан байна. Тэрхүү Оршихуй түүнийг тэвэрч, гурван зүйлийг үг хэлэлгүйгээр ярьжээ: Тэр үхэхгүй, урт наслах болно, түүний зорилго бол бусдад туслах явдал юм. Тэрхүү Оршихуй өөрийгөө “Тэнгэрийн бяцхан эх” гэж нэрлээд Надяд “Би үргэлж чамтай хамт байх болно.” гэж амлав. Католик шашинтай байсан Надя Түүнийг Виржин Мариа (цагаан хоолтон) гэж таньсан байна.

Арав хоногийн дараа Надя сэргэв. Түүний хөл үхэжсэн байсан тул эмч нар тайрах гэж үзсэн ч эмээдээ “Би амьдраад дахин алхаж явна.” гэж хэлжээ. Хоёр сарын дотор тэрээр таягтай алхах болов.

Түүний эмээ буюу тосгоны эмчлэгч аюулгүй байдлын үүднээс клиник үхлийнхээ талаар нууцлахыг түүнд хэлж гэнэ. Надя нууцалсан хэдий ч хэзээ ч өмнөх шигээ байсангүй. Тэрээр үнэн худлыг мэдэрч, хүмүүсийг хараад “Тэнгэрийн эх” рүү буцаж очихыг хүсэж байлаа.

17 настайдаа Надя Гэрэл рүү буцаж очно гэж найдан, лонх эм уугаад амиа хорлохыг завджээ. Найз нь санамсаргүй ирж, түүнийг ухаангүй байхыг олоод эмнэлэгт хүргэв. Түүний зүрх зогсож, тэрээр дахин биеэ орхижээ. Тэрээр биеийнхээ дээгүүр хөвж, биеэ огт сонирхолгүй Гэрлийг хайж байлаа. Тэрээр клиник үхэлд орсон хүмүүсийн “хонгил” гэж нэрлэдэг өөр нэг хэмжээс буюу харанхуй орон зайд татагдан, “Чи үлдэх боломжгүй. Ажлаа ч эхлээгүй байна шүү дээ” гэсэн захирангуй дуу хоолойг сонсов. Тэрхүү Дуу хоолойтой маргалдсангүй. Бие рүүгээ хүчээр буцаагдан орж, Надя ухаан ороод хажууд нь сувилагч уйлж байхыг олж харлаа. Буцах нь зовлонтой бөгөөд хэцүү байсан ч тэрээр хүрэх зорилгоо хараахан биелүүлээгүй гэдгээ мэдэж байв.

Надягийн гурав дахь клиник үхэл хэдэн арван жилийн дараа буюу 1999 оны 12-р сард тохиолджээ. Эдгэршгүй өвчтөнийг асрах эмнэлэгт ажиллаж байхдаа Надя ухаангүй өвчтөний хажууд сууж байтал гэнэт халуурч, алтан Гэрлээр хүрээлэгдэж гэнэ. Тэр гараа шалгав. Тэр дахин Гэрэл дотор байлаа. Тэрээр “Чи гэртээ харимаар байна уу?” гэж асуух дууг сонсоод өөр ертөнцөд оров. Дараа нь түүнд дэлхийн өнгөрсөн, одоо болон хоёр ирээдүйг харуулжээ. Нэг нь гэрэл гэгээтэй, тайван байв. Нөгөө нь бүрхэг байлаа. Тэнд саарал тэнгэр, өлсгөлөн, уур хилэн, дайн байв. Хүмүүс цуст улаан тэнгэрийн дор хоол авах гэж дараалалд зогсжээ. Энэ нь хүн төрөлхтөн рүү чиглэж байгааг тэр мэдэрсэн юм. Мөн Надяд өөрт нь хувийн нэгэн гарз тохиохыг урьдчилан анхааруулсан байна.

Надя буцаж ирэхэд өнөөх сандал дээрээ хөлөрсөн байв. Тэрээр 41ºC хэм хүрч халуурсан агаад эмч нар түүнийг амьд үлдсэнд нь цочирдсон байна.

2004 онд Дуу хоолойн түүнд сануулсан хувийн гарз тохиожээ: Түүний хүү АНУ-ын цэрэг Патрик Иракт амь үрэгджээ. Надя хүүгээ нас барсан шөнө Мохаве цөлд үхэлтэй нүүр тулж буй нэг найзаа асарч байсан юм. Хүү нь нас барах яг тэр мөчид тэрээр тэнгэрт ногоон гэрэл асаж, цээжин дотроо асар хүчтэй даралтыг мэдэрчээ. Энэ бол түүнийг буудсан яг тэр мөч байсныг тэр хожим мэдсэн байна.

Удалгүй хоёр нас хагастай ач охин нь түүн рүү гүйж ирээд “Аавыг хар даа!” гэж хашхирлаа. Хашаанд гартал агаарын долгион мэт халж буй дүрс харагдаж, тэр газарт Патрик зогсож байв. Охин нь “Аав инээж байна!” гэж баясан хэлэн, дүр төрхийг яг л амьд хүн мэт тодорхой дүрсэлжээ. Маргааш нь гэр бүлийнхэн нь Иракаас авсан Патрикийн сүүлчийн зургийг үзэхээр цугларах үед сарнайн анхилуун үнэр өрөөг дүүргэв. Бүгд чимээгүй болж, түүний байгааг мэдрээд уйллаа. Гэрийн Гэрэл хэдэн өдрийн турш өөрөө асаж, хүрээтэй зургууд урагш унан, ТВ нь тусламжгүйгээр асжээ. Надя хүүгээ ойрхон буйг мэдэж байв.

Үүнээс хойш тэр эдгэршгүй өвчтэй хүмүүсийг асрах эмнэлгийн сувилагч болж сүнслэг асрахуйн ажилд бүх амьдралаа зориулан, үхэх мөчид хүмүүс амар амгалан шилжихэд нь туслах буяны байгууллага байгуулжээ. Клиник үхэлд орсон гурван тохиолдлоо эргэцүүлэн бодоод тэрээр үхэл бол төгсгөл биш, төгсгөл гэж байдаггүй, харин бид ирсэн газар руугаа буцаж очих явдал юм гэжээ. Түүний захиас бол энэрэн нигүүлсэхүй, нөхцөл болзолгүй хайр нь хүний ​​ухамсрыг дээшлүүлж, дэлхийг эдгээх түлхүүр юм. (Энтони Чен продакшн)

Энэ өдрийн ухаарал өгөх эшлэл: “Хэн ч үеэс үед баатарлаг байж болно. Гэхдээ ариун шударга хүн үргэлж тийм байх ёстой.” – Италийн жүжгийн зохиолч, зохиолч Луижи Пиранделло